Od Sudanu po Syrię. Zapomniane konflikty na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej

Portal Al-Monitor przedstawia najważniejsze konflikty na Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej w 2023 roku.

Wojna w Sudanie, pomiędzy sudańskimi siłami zbrojnymi a milicją Rapid Support Forces (RSF), wybuchła w kwietniu. Do tej pory zginęło ponad 12 000 osób. W grudniu RSF przypuściły atak na spokojne wcześniej Wad Madani, we wschodnio-centralnej części kraju. Wad Madani było centrum operacji humanitarnych i bezpieczną przystanią dla Sudańczyków uciekających przed walkami w stolicy kraju, Chartumie. Wcześniej w tym miesiącu sekretarz stanu USA Antony Blinken powiedział, że RSF popełniła zbrodnie przeciwko społeczności i że zarówno RSF, jak i siły zbrojne popełniły zbrodnie wojenne w trakcie walk.

Siły lojalne wobec prezydenta Baszara al-Asada kontrolują większość Syrii, ale grupy rebeliantów nadal działają na północy, w tym w prowincji Idlib. Syryjski rząd i jego sojusznik Rosja nadal atakują, w dużej mierze wspieranych przez Ankarę, rebeliantów w północno-zachodniej prowincji. Wspierane przez USA, dowodzone przez Kurdów Syryjskie Siły Demokratyczne (SDF) kontrolują większość północno-wschodniej Syrii. Turcja uważa grupy tworzące SDF za oddziały zdelegalizowanej Partii Pracujących Kurdystanu (PKK). Tureckie wojsko kontynuuje ataki na te siły. Co więcej, we wrześniowych starciach między SDF a arabskimi plemionami w prowincji Deir Ezzor zginęło 90 osób. ISIS nadal przeprowadza ataki w Syrii. W listopadzie domniemany atak ISIS spowodował śmierć ponad 30 syryjskich żołnierzy na pustyni Rasafah. Według Syryjskiego Obserwatorium Praw Człowieka, na początku grudnia w Syrii zginęło łącznie 941 cywilów.

Turcja kontynuuje uderzenia na siły PKK w północnym Iraku. W październiku uderzyła w cele w autonomicznym regionie Kurdystanu w odpowiedzi na samobójczy zamach bombowy w Ankarze. Według Międzynarodowej Grupy Kryzysowej w konflikcie Turcja-PKK w 2023 r. zginęło 151 bojowników PKK, 41 funkcjonariuszy państwowych sił bezpieczeństwa i czterech cywilów. Podobnie jak w Syrii, ISIS pozostaje również aktywne w Iraku. W sierpniu członek francuskich sił specjalnych zginął w walce z dżihadystami w prowincji Salahuddin na północy kraju. Ogólnie jednak "zdolności ISIS pozostały zdegradowane, a grupa działała w Iraku i Syrii w trybie przetrwania", wynika z raportu Departamentu Obrony USA na temat walki z ISIS w trzecim kwartale 2023 roku.

Wojna domowa w Jemenie pomiędzy wspieranymi przez Iran siłami Huti a wspieranym przez Saudyjczyków rządem jest zawieszona od czasu zawarcia rozejmu w 2022 roku. Jednak we wrześniu 2023 trzech żołnierzy Bahrajnu zostało zabitych w pobliżu granicy saudyjsko-jemeńskiej w ataku, o który obwiniono Huti. Wspierani przez Iran rebelianci i Arabia Saudyjska nie osiągnęli jeszcze trwałego porozumienia pokojowego, a ataki Huti na Izrael w związku z wojną w Strefie Gazy zagrażają procesowi pokojowemu w Jemenie.

W sierpniu 2023 roku w stolicy Libii, Trypolisie, wybuchły walki pomiędzy rywalizującymi ze sobą milicjami, w wyniku których zginęło 55 osób, zanim rozejm wszedł w życie. Libia wciąż próbuje się zjednoczyć po sześcioletniej wojnie domowej. Rząd w Trypolisie i wschodnie siły gen. Chalify Haftara zgodziły się na zawieszenie broni w 2020 r., aby zakończyć wojnę domową. Jednak proces politycznej integracji skłóconych obozów, które podzieliły między siebie Libię, toczy się bardzo wolno. Nie sprzyja temu z pewnością obecność najemników wspieranych przez Turcję oraz, po drugiej stronie, wagnerowców.

źr. Al-Monitor